پمپ رفت و برگشتی

پمپ رفت و برگشتی یک ماشین هیدرولیکی است که انرژی مکانیکی را به انرژی هیدرولیکی تبدیل می کند. در این فرایند حجم مشخصی از مایع  محصور شده و با استفاده از فشار برای کاربرد مورد نیاز تخلیه می شود. پمپ های رفت و برگشتی برای حجم های پایین جریان در فشارهای بالا مناسب تر هستند.

پمپ رفت و برگشتی دارای دو نوع است:

1-پمپ رفت و برگشتی تک کاره (Single-acting reciprocating pump)

2-پمپ رفت و برگشتی دو کاره (Double acting reciprocating pump)

در ادامه بخش هایی از پمپ رفت و برگشتی را بررسی می کنیم.

بخش های اصلی پمپ رفت و برگشتی

1. شیر مکش (suction valve)
2. لوله مکش (suction pipe)
3. شیر تحویل یا تخلیه ( Delivery valve)
4. لوله تحویل یا تخلیه (Delivery pipe)
5. سیلندر (cylinder)
6. شاتون یا میله ی اتصال (connecting rod)
7. میل لنگ (crank)
8. پیستون و میله پیستون (Piston and piston rod)
9. مخزن هوا (Air Vessel)
10. صافی (Strainer)

لوله مکش:

از این جزء برای مکیدن آب از مخزن آب به داخل سیلندر استفاده می شود. همچنین ورودی پمپ را به مخزن آب متصل می کند.

شیر مکش:

شیر مکش یک شیر بدون بازگشت می باشد یا به عبارتی تنها جریان یک جهته در این نوع شیر امکان پذیر است. این شیر بین ورودی لوله مکش و سیلندر قرار می گیرد. در طول مکش مایع، شیر باز می شود و در طول تخلیه، بسته می شود.

لوله تحویل:

لوله ای است که برای رساندن آب از سیلندر به محل مورد نظر استفاده می شود و خروجی پمپ را به مخزن ، جایی که قرار است آب تحویل داده شود ، وصل می کند.

شیر تحویل:

شیر تحویل نیز شیر برگشتی می باشد که بین سیلندر و خروجی لوله تحویل قرار می گیرد. در هنگام مکش در حالت بسته و در هنگام تخلیه مایع در حالت باز است.

سیلندر:

سیلندر توخالی و ساخته شده از آلیاژ فولاد یا چدن می باشد. آرایش پیستون و میله پیستون در داخل سیلندر قرار دارد.

میل لنگ:

میل لنگ یک دیسک دایره ای جامد است که برای چرخش به منبع تغذیه مانند موتور، موتور و غیره متصل می شود. دسته ای میل لنگ را به پیستون متصل می کند، در نتیجه حرکت چرخشی میل لنگ به حرکت خطی پیستون تبدیل می شود.

پیستون و میله پیستون:

پیستون یک بخش سیلندر از نوع جامد است که در داخل سیلندر توخالی به سمت عقب و جلو حرکت می کند تا مکش و تحویل مایع را انجام دهد. میله پیستون به پیستون در حرکت خطی خود کمک می کند.

صافی:

در انتهای لوله مکش یک استوانه برای جلوگیری از ورود مواد جامد از یک منبع آب به داخل سیلندر تعبیه شده است.

مخزن هوا:

این اجزاء هم به لوله های مکش و هم به لوله های انتقال متصل می شوند تا سر اصطکاکی را از بین ببرند و نرخ تخلیه یکنواختی داشته باشند.

عملکرد یک پمپ رفت و برگشتی

پمپ رفت و برگشتی شامل یک پیستون است که در یک سیلندر بسته به جلو و عقب حرکت می کند. حرکت پیستون با اتصال میله پیستون به میل لنگ از طریق یک میله اتصالی به دست می آید. میل لنگ با استفاده از یک موتور الکتریکی می چرخد.

لوله های مکش و تحویل با یک سوپاپ مکش و یک سوپاپ تحویل به سیلندر متصل می شوند. شیره ای مکش و تحویل، شیره ای بدون بازگشت هستند که اجازه می دهند آب تنها در یک جهت جریان داشته باشد.

سوپاپ مکش اجازه می دهد که آب از لوله مکش به سیلندر برسد و در آنجا سوپاپ تحویل تنها اجازه می دهد که آب از سیلندر به لوله تحویل برسد. بنابراین مایع از پمپ وارد لوله مکش می شود. این مایع سوپاپ مکش را باز کرده و وارد سیلندر می شود.

حرکت پیستون به سمت چپ، فشار مایع داخل سیلندر را بیش از فشار اتمسفر افزایش می دهد. از این رو شیر مکش بسته می شود و شیر تحویل باز می شود. مایع وارد لوله انتقال شده و به ارتفاع مورد نیاز بالا می رود.

مراحل کار پمپ‌ رفت و برگشتی

برای شروع کار پمپها چهار مرحله را پشت سر می گذارند: مرحله خروج هوا، ورود سیال، خروج سیال

اگر بخواهیم به طور کلی به مراحل کار پمپهای رفت و برگشتی بپردازیم باید اشاره کنیم که این نوع پمپ ها همانطور که از نامشان پیداست در دو مرحله رفت و برگشتی کار انتقال مایعات را انجام میدهند. نحوه کار به این شکل است که با عقب رفتن پیستون، مکشی در سیلندر ایجاد می‌شود که مایع را از شیر ورودی به داخل برمیگرداند.و با جلو آمدن پیستون، دریچه ورودی بسته شده و در نتیجه مایع از شیر خروجی خارج می گردد. در این نوع پمپ، شیرهای ورودی و خروجی یک طرفه می باشند و مایع در این مراحل نمی‌تواند به قسمت کم فشار وارد گردد.

انواع پمپ های رفت و برگشتی

• پمپ های پیستونی
• پمپهای پلانجری
• پمپ های دیافراگمی